کمبود زغال‌سنگ به خصوص در دومین اقتصاد برتر جهان به اوج خود رسیده است، مقامات چینی نگرانی خود از این موضوع را اعلام کردند.
به گزارش تجارت ایران و چین، زغال‌سنگ به عنوان سرمایه‌ای مهم برای کشورهایی مانند چین که بزرگترین مصرف‌کننده آن هستند، قلمداد می‌شود. به تازگی چین از منابع زغال سنگ قزاقستان روزنه امیدی برای خود پیدا کرده است. کمبود زغال‌سنگ در چین موجب بروز خاموشی‌های گسترده در مناطق این کشور شد.
برای دسترسی سریع تر به اخبار عضو اینستاگرام تجارت ایران و چین شوید
ترجمه: ابراهیم رضایی‌راد.پژوهشگر اندیشکده حکمرانی انرژي و منابع ایران
در گزارشی که توسط ابراهیم رضایی‌راد، پژوهشگر اندیشکده حکمرانی انرژي و منابع ایران منتشر شده، آمده است: کشور چین بزرگترین مصرف‌کننده زغال سنگ محسوب می‌شود و قزاقستان منابع عظیمی از زغال سنگ دارد که توان همکاری را با توجه به داشتن مرز مشترک زمینی بیش از پیش تقویت می‌کند، اما برخی دلایل مانند گران‌بودن جابه‌جایی زغال سنگ از طریق راه‌آهن موجب شده بود چین در سال‌های قبل نسبت به این موضوع کم‌توجه باشد.
البته امکان تغییر شرایط به علت نیاز روزافزون چین در آینده نزدیک وجود دارد. یکی از مهم‌ترین پیشرانه‌های کشور چین درباره همکاری با کشور قزاقستان در زمینه زغال سنگ بروز خاموشی‌های گسترده در این کشور به علت کمبود زغال سنگ است.
بیشتر بخوانید:
برخی دلایل مانند افزایش مصرف پس از رفع محدودیت‌های کووید ۱۹ (COVID 19) و اهداف کاهش انتشار گاز کربن‌دی‌اکسید که یکی از اهداف بزرگ کشور چین است که موجب بروز مشکلاتی در زمینه تأمین نیاز زغال سنگ شده است.
از سوی دیگر ممنوعیت غیررسمی واردات کالاها از استرالیا که پس از درخواست کانبرا مبنی بر تحقیق‌و‌تفحص درباره پیداکردن منبع کووید ۱۹ اجرا شد، چین را از یکی از بزرگترین تأمین‌کنندگان زغال سنگ این کشور محروم کرد که پیامدهای آن با بروز خاموشی‌ها گسترده به‌خوبی قابل‌مشاهده است.
در راستای افزایش قیمت زغال سنگ روزنامه وال‌استریت‌ژورنال (The Wall Street Journal) طبق گزارش هفتگی خود درخصوص زغال‌سنگ عنوان کرده است که قیمت زغال سنگ در ۱۲ ماه گذشته تقریبا چهار‌برابر شده که نرخ بالایی محسوب می‌شود.
استان ججیانگ چین اولین محموله زغال سنگ حرارتی را که مورد استفاده نیروگاه‌هاست، از کشور قزاقستان دریافت کرده است، اگرچه مسیر انتقال این محموله از لحاظ اقتصادی دارای توجیه و صرفه نبوده است.
کشور قزاقستان که محصور در خشکی است، ابتدا محموله زغال‌سنگ را هزار کیلومتر از طریق راه‌آهن به بندر دریای سیاه روسیه انتقال منتقل کرده است. در همین خصوص بلومبرگ (Bloomberg) گزارش داده است که یک کشتی که حامل 136هزار تن برای مصرف ۳۰ روز است مسیری ۱۵هزار کیلومتری را برای رسیدن به ججیانگ طی کرده است.
SOUTH CHINA MORNING در پنجم اکتبر گزارش داده است که چین به‌طورکلی از ابتدای سال جاری بیشتر زغال سنگ (coke coal) و زغال سنگ حرارتی را از قزاقستان خریداری می‌کند، چون قطعی برق افزایش یافته و منابع زغال سنگ به‌شدت کاهش یافته است.
درباره مبادلات میان دو کشور آمار متناقضی از هر دو طرف منتشر می‌شود که تصویر واضحی از حجم مبادلات میان دو کشور را منعکس نمی‌کند و تضاد دارد و همچنین ارقام منتشرشده با آمارهای تجارت بین‌المللی سازمان ملل(UN international trade) مطابقت ندارد.
برای نمونه قزاقستان در سال ۲۰۱۶ اعلام کرده است که ۲۸.۵ میلیون کیلو زغال سنگ به چین ارسال کرده اما چین اعلام کرده که تنها 10و نیم میلیون تن از کشور قزاقستان وارد شده است.
از طرفی دیگر قزاقستان در سال ۲۰۱۹ که آخرین آمار مورد دسترسی است به سازمان ملل اعلام کرده که ۳۹ میلیون کیلو زغال سنگ به چین فروخته است، ولی چین این رقم را ۱۵۰ میلیون اعلام کرده که شاهد تناقض زیاد میان دو آمار هستیم.
پتر اسویک (Petr Svoik)، رهبر مخالفان قزاقستان، اعلام کرده است که مقامات گمرک قزاقستان سال‌ها با داده‌های فروش کالا به چین بازی کرده‌اند.
اسویک معتقد است که وجود گروه‌های متعدد حسابداری و همچنین وجود فساد و قاچاق گسترده در شبکه‌های اداری و ساختار سیاسی این کشور موجب می‌شود ارقام بالای گمرک قزاقستان قابل استناد باشد.
براساس گزارش IEA زغال سنگ قزاقستان برای کشور چین اینکه در سال ۲۰۱۹ چیزی بالغ بر ۳۰۸ میلیون تن واردات داشته که این رقم معادل سه‌برابر تولید کشور قزاقستان است، کاهش یافته پیدا کرده است. این نکته نیز باید عنوان شود که چین بزرگترین تولیدکننده زغال سنگ در دنیا نیز محسوب می‌شود.
کشور قزاقستان که به‌دنبال رهایی از بحران اقلیمی و آب‌و‌هوایی است، بحران انرژی چین فرصت مناسبی برای این کشور فراهم می‌کند.
درحال‌حاضر ۹۰ درصد تولید زغال سنگ قزاقستان به‌صورت محلی استفاده می‌شود که قیمت آن توسط دولت تعیین شده است که یک‌سوم کمتر از قیمت صادراتی است که تمایل قزاقستان به صادرات زغال سنگ به سایر کشورها را توجیه می‌کند.
یکی دیگر از دلایل تمایل قزاقستان به صادرات زغال سنگ، رفع نیاز داخل از طریق مصرف گاز طبیعی یا انرژی‌های تجدیدپذیر است که صادرات زغال سنگ را مهیا می‌کند.
از سوی دیگر با افزایش قیمت زغال سنگ و همچنین تلاش کشور قزاقستان برای کاهش آلودگی هوا، صادرات زغال سنگ را بیش‌از‌پیش برای سیاست‌مداران کشور قزاقستان جذاب جلوه می‌دهد.
