گروه بین الملل تیترکوتاه- اندیشکده موسسه خاورمیانه: روابط اقتصادی ایران و چین طی چهار دهه گذشته به طور پیوسته نزدیک‌تر شده است و پکن به عنوان یکی از شرکای تجاری پیشرو تهران در سال‌های اخیر ظاهر شده است. روابط اقتصادی آنها در دهه 1980 وارد مرحله جدیدی شد، زمانی که چین در طول جنگ ایران و عراق، تسلیحات و فناوری به ایران ارائه کرد. اما از آن زمان، تجارت به بخش‌های مختلف اقتصادی کلیدی دیگر که عمدتاً از ماشین‌آلات سنگین، الکترونیک، کالاهای مصرفی و منابع انرژی تشکیل می‌شد، گسترش یافت. امروزه چین یکی از مهم ترین بازارهای مقصد ایران و منبع اصلی واردات است. داده های گمرک چین نشان می دهد حجم تجارت با ایران در سال 2022 به 15.795 میلیارد دلار رسیده است که 1.035 میلیارد دلار بیشتر از رقم ثبت شده در سال 2021 است. صادرات چین به ایران در این سال با رشد 14 درصدی به 9.44 میلیارد دلار در مقابل 8.258 میلیارد دلار در سال 2021 رسید. اگرچه در مقابل، ارزش صادرات غیرنفتی ایران به چین در سال 2022 با کاهش 2 درصدی مواجه شد.
ایران و چین برای تقویت روابط ژئوپلیتیکی خود نیاز به تعمیق همکاری‌های اقتصادی مشترک و بهبود کانال‌های ارتباطی دوجانبه دارند، اما در عین حال هر دو طرف باید احتیاط و دوراندیشی را برای تضمین پایداری بلندمدت و رفع نگرانی‌های بالقوه در مورد ثبات و ثبات منطقه به کار گیرند. با توجه به سیاست تنوع بخشی چین، ایران پتانسیل قابل توجهی برای کمک به امنیت انرژی چین دارد. با این حال، تحت رژیم تحریم های بین المللی فعلی، چین نمی تواند در بخش نفت و گاز ایران سرمایه گذاری کند.
منافع استراتژیک پکن در حفظ ثبات و امنیت منطقه ای است تا از اختلالات جدی در تامین انرژی خود جلوگیری کند. از طرف دیگر ایران با اتخاذ سیاست خارجی تنش‌زدا و رعایت الزامات اف ای تی اف می‌تواند حجم تجارت خود با چین را در آینده و پس از لغو تحریم‌ها به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
