اقتصادی – سایت تجارت ایران و چین: صندلی‌های راحتی و مبل‌های چرمی مجلل تولید کارخانه مبلمان «مان وا» در مونتری، صد در صد «ساخت مکزیک» هستند.

مقصد این محصولات فروشگاه‌های بزرگ آمریکایی مثل کاست‌کو و والمارت هستند. اما خود این شرکت چینی‌ است و کارخانه تولید در مکزیک با سرمایه چینی ایجاد شده است.

رابطه مثلثی میان ایالات متحده، چین و مکزیک در میان صاحبان کسب و کار در مکزیک به عنوان «نزدیک سپاری» توصیف می‌شود.

مان وا یکی از بی‌شمار شرکت‌های چینی است که در سال‌های اخیر به پارک‌های صنعتی شمال مکزیک نقل مکان کرده‌اند تا تولید را به بازار ایالات متحده نزدیک‌تر کنند. محصول نهایی آن‌ها علاوه بر این‌که در زمینه ارسال صرفه‌جویی دارد، کاملاً هم مکزیکی تلقی می‌شود – یعنی شرکت‌های چینی می‌توانند از تعرفه‌های آمریکایی و تحریم‌های وضع‌شده بر کالاهای چینی در میان جنگ مستمر تجاری بین این دو کشور اجتناب کنند.

یو کن وی، مدیر کل این شرکت محل وسیع شرکت را به من نشان می‌دهد و می‌‌گوید نقل مکان به مکزیک از منظر اقتصادی و تدارکاتی معقول بوده است.

او به زبان اسپانیایی می‌گوید: «ما امیدواریم که اینجا تولیدمان را سه برابر یا حتی چهار برابر کنیم. قصد ما در مکزیک این است که تولید را تا سطح ویتنام بالا ببریم.»

مدیر کل «یو کن وی»
توضیح تصویر، مدیر شرکت مان وا قصد دارد تولیدات خود را در مکزیک حداقل سه برابر کند

این شرکت در سال ۲۰۲۲ وارد مونتری شد ولی تا همین حالا ۴۵۰ کارمند در مکزیک دارد. یو کن وی می‌گوید که امیدوارند تا میزان ۱۲۰۰ کارمند رشد کنند که خط تولید‌های عملیاتی متعددی را در کارخانه در سال‌های آینده اجرایی کنند.

آقای یو می‌گوید: «اینجا مردم مکزیک بسیار سخت‌کوش‌اند و خیلی زود یاد می‌گیرند. اپراتورهای خوبی دارند و تولیدشان بالاست. در نتیجه از جنبه کار، فکر می‌کنم مکزیک از حیث راهبردی هم بسیار خوب است.»

بی‌شک چنین تجارتی کمک مهمی برای اقتصاد مکزیک فراهم می‌کند – تا ژوئن سال گذشته، کل صادرات مکزیک ۵.۸ درصد از میزان سال گذشته افزايش داشت و به ۵۹.۲ میلیارد دلار رسید.

و نزدیک‌سپاری به نظر نمی‌رسد روند رو به کندی داشته باشد. امسال فقط در ظرف دو ماه، اعلامیه‌هایی حاکی از سرمایه‌گذاری بزرگ در مکزیک به میزان تقریباً نیمی از کل میزان سالانه از سال ۲۰۲۰ منتشر شده است.

کارخانه مبلمان مان وا در داخل هوفازان یک پارک صنعتی چینی-مکزیکی واقع است. تقاضا برای قطعه زمین‌های آن سر به ف‍لک می‌کشد: یکایک فضاهای موجود آن به فروش رفته‌اند.

در واقع، انجمن پارک‌های صنعتی مکزیک می‌گوید که هر مکانی که قرار است تا سال ۲۰۲۷ در کشور ساخته شود پیشاپیش خریداری شده است. جای تعجب نیست که بسیاری از اقتصاددانان مکزیک می‌گویند تعلق خاطر چین به این کشور علاقه‌ای گذرا نیست.

خوان کارلوس بیکر پیندا، معاون سابق وزیر تجارت خارجی مکزیک می‌گوید: «دلایل ساختاری که باعث آوردن سرمایه به مکزیک می‌شوند پا بر جا خواهند بود. من هیچ نشانه‌ای نمی‌بینم که جنگ تجاری بین چین و ایالات متحده در آینده نزدیک کاهش پیدا کند.»

آقای بیکر پیندا عضوی از تیم مذاکره‌کننده برای قرارداد تجارت آزاد شمال آمریکا بود.

او می‌گوید: «هر چند ممکن است سرمنشاء چینی سرمایه‌ای که وارد مکزیک می‌شود برای سیاست‌های بعضی از کشورها مایه رضایت خاطر نباشد، بنا به قوانین تجاری بین‌المللی، این محصولات از هر جهت، مکزیکی به شمار می‌روند.»

این امر باعث شده است که مکزیک جایگاه راهبردی آشکاری بین این دو ابرقدرت پیدا کند. مکزیک اخیراً به جای چین شریک تجاری اصلی ایالات متحده شد که تغییر مهم و نمادینی است.

کارگران کارخانه در حال دوخت روکش مبل‌ها هستند
توضیح تصویر، از مهارت‌های کارگران مکزیکی ستایش زیادی شده است

افزایش تجارت مکزیک با ایالات متحده تا حدی نیز به خاطر جنبه دومی از تجارت نزدیک سپاری در این کشور رخ داده است: شرکت‌های آمریکایی نیز تأسیسات مکزیکی راه می‌اندازند و گاهی اوقات این کار را پس از تغییر مکان تولید در آسیا انجام می‌دهند.

شاید برجسته‌ترین خبر از طرف ایلان ماسک بود که سال گذشته طرح‌هایی را برای یک کارخانه عظیم تسلا در حومه مونتری رونمایی کرد. اما، این شرکت خودروی الکتریکی هنوز نتوانسته در ساخت این کارخانه ۱۰ میلیارد دلاری پیشرفتی کند.

و هر چند تسلا ظاهرا هنوز به این طرح متعهد است، طرح‌هایش را در میانه نگرانی‌‌ها درباره اقتصاد جهانی و کاهش شغل‌های اخیر در این شرکت تولید خودرو کندتر کرده است.

اما در خصوص سرمایه‌گذاری چینی، عده‌ای هشدار می‌دهند که مکزیک ممکن است به درگیری ژئوپلتیک بزرگ‌تر میان ایالات متحده و چین کشیده شود.

انریکه دوسلاز از مرکز مطالعات چین و مکزیک در دانشگاه مکزیک می‌گوید: «ایالات متحده، پولدار قدیمی شهر، با پولدار جدید شهر یعنی چین به مشکل خورده است. و مکزیک – در دوره دولت‌های قبلی و این دولت – راهبردی در قبال این رابطه مثلثی جدید ندارد.»

در آستانه انتخابات پیش رو در مکزیک و ایالات متحده، شاید ملاحظات سیاسی تازه‌ای مد نظر باشند. اما چه دونالد ترامپ و چه جو بایدن در چهار سال آینده در کاخ سفید باشند، کمتر کسی است که انتظار بهبود روابط ایالات متحده و چین را داشته باشد.

آقای دوسل فکر می‌‌کند تجارت نزدیک سپاری با آنچه که او «لنگراندازی امنیتی» می‌خواند، بهتر تعریف می‌شود و می‌‌گوید واشنگتن دغدغه‌های امنیت ملی را فراتر از عوامل دیگر در رابطه‌اش با چین قرار داده است. او می‌گوید مکزیک باید بسیار مراقب باشد که در میانه این نزاع گیر نیفتد.

آقای دوسل می‌گوید در میانه این تنش «مکزیک تابلوی بزرگی جلوی چین گذاشته است که می‌گوید ‘به مکزیک خوش آمدید!’. لازم نیست دکترا داشته باشید تا بدانید این کار عاقبت خوشی برای روابط بین ایالات متحده و مکزیک در میان‌مدت نخواهد داشت.»

یک واحد جدید در پارک صنعتی چینی مکزیکی در مونتری ساخته می‌شود
توضیح تصویر، شرکت‌های چینی در حال رقابت برای خرید زمین برای احداث کارخانه جدید در مکزیک هستند

عده‌ای دیگر خوش‌بین‌تر هستند. خوان کارلوس بیکر پیندا مقام سابق تجارت مکزیک می‌گوید: «به نظر من، مسئله این نیست که این گرایش ادامه پیدا خواهد کرد یا نه بلکه باید دید ما تا چه میزان می‌توانیم از آن بهره‌برداری کنیم.»

«مطمئنم که مردم در کلمبیا، در ویتنام، در کاستاریکا هم همین بحث‌ها را می‌کنند. در نتیجه باید اطمینان حاصل کنیم که در مکزیک شرایطی که با خودشان همسو هستند دست در دست تصمیم‌های شرکتی و دولتی حرکت کنند تا این روند در درازمدت ادامه پیدا کند.»

در مونتری، سازنده مجرب و با استعداد مکزیکی نازک‌کاری‌هایی نهایی مبلمانی دیگر را پیش از ارسال آن به آمریکا تمام کرده است.

وقتی خانواده‌ای آمریکایی این را در فروشگاه والمارت نزدیک‌ خانه‌شان می‌خرد، شاید هیچ خبری از شالوده‌های ژئوپلتیک پیچیده تولید آن نداشته باشد.

اما چه تجارت نزدیک سپاری، میان‌بری زیرکانه‌ برای ورود به ایالات متحده باشد و چه بخشی از یک نبرد پرهزینه بین دو ابرقدرت، در حال حاضر مزیتی کلیدی برای مکزیک در این دوران خصمانه تجارت جهانی است.