با برگزاری انتخابات در ایران و روی کار آمدن رئیس جمهور منتخب، مذاکرات وین کمی تزلزل پیدا کرده است. شنیدهها حاکی از این است که دولت بایدن در صدد تصویب طرحی مبنی بر قطع تجارت نفتی ایران و چین است.
به گزارش تجارت ایران و چین، ایالات متحده آمریکا قصد دارد فشارهای صادراتی نفت ایران را به چین، که بزرگترین واردکننده نفت ایران است، افزایش دهد و شرکتهای چینی که تحریم را دور زدند، مجازات کند. این اقدام آمریکا در راستای ترغیب ایران به از سرگیری مذاکرات وین اعلام شده است.
برای دسترسی سریع تر به اخبار عضو اینستاگرام تجارت ایران و چین شوید.
خبرگزاری رویترز در گزارشی از «طرح در دست بررسی آمریکا برای اعمال محدودیت بر تجارت نفتی ایران و چین» خبر داد.
این خبرگزاری در گزارش خود به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت: ایالات متحده در حال بررسی اعمال محدودیت بر فروش نفت ایران به چین است، زیرا به ادعای آنها تهران ممکن است به مذاکرات هستهای بازنگردد یا در زمان بازگشت، موضع سخت تری را اتخاذ کند.
در گزارشی که توسط اقتصاد نیوز منتشر شده، آمده است: این مقام گفت: «واشنگتن در اوایل امسال به پکن گفت هدف اصلیاش احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران است و با فرض بازگشت به موقع، نیازی به مجازات شرکتهای چینی که با نقض تحریمهای ایالات متحده نفت خام ایران را خریداری کردهاند، نیست».
اما به ادعای رویترز، با توجه به عدم اطمینان از اینکه ایران چه زمانی ممکن است مذاکرات غیرمستقیم در وین را از سر بگیرد و اینکه آیا ابراهیم رئیسی رئیسجمهوری منتخب ایران، حاضر است مذاکرات را از جایی که در ۲۰ ژوئن [دور ششم مذاکرات] به پایان رسیده است، آغاز کند یا درخواستهای تازهای مطرح خواهد کرد، ، این موضع کاخ سفید در حال تحول است. این مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، مدعی شد که ایران در حالیکه گفته است تا زمانی که رئیسی، کار خود را آغاز نکند، مذاکرات را از سر نخواهد گرفت، در مورد اهداف خود نیز “بسیار مبهم” بوده است. وی گفت: «اگر ما به برجام بازگردیم، پس دیگر دلیلی برای تحریم شرکتهای واردکننده نفت ایران نیست. اما اگر ما در وضعیتی هستیم که به نظر میرسد احتمال بازگشت قریب الوقوع به برجام در حال کمرنگ شدن است، پس این موضع باید مورد بازنگری قرار گیرد».
پیشتر، وال استریت ژورنال گزارش داده بود واشنگتن در حال بررسی تدابیر شدید درباره تحریمهای ایران، به ویژه علیه چین است. (نخستین سیگنال تحریمی بایدن به رئیسی)
بیشتر بخوانید:
تحریم شبکه حمل و نقل نفت
مقامات گفتهاند که اگر مذاکرات هستهای شکست بخورد، گامهای جدید برداشته خواهد شد. به گفته مقامات، یک طرح در حال تهیه از طریق تحریمهای جدید، با هدف قرار دادن شبکههای حملونقل -که با صادرات تقریباً یک میلیون بشکه نفت در روز، درآمد قابل توجهی را به ایران تزریق میکند- فروش نفت خام ایران به چین -مشتری اصلی این کشور- را تحت تأثیر قرار میدهد.
به نوشته رویترز، پالایشگاههای چینی بزرگترین واردکننده نفت ایران هستند. طبق برآورد شرکت اطلاعاتی Kpler، در سال ۲۰۲۱ واردات نفت خام ایران توسط چین ماهانه به طور متوسط بین ۴۰۰ تا ۶۵۰ هزار بشکه در روز بوده است، اما این حجم در ماه مه به حدود ۱ میلیون بشکه در روز رسید.
تهدید تلویحی
رابرت اینهورن، تحلیلگر موسسه بروکینگز، گفت که مقامات آمریکایی به یک فشار احتمالی اشاره میکنند که ممکن است تهدیدی تلویحی باشد که واشنگتن راههای هزینه تراشی برای تهران را بلد است.
وی مدعی شد: «این احتمالاً برای ارسال سیگنال به رئیسی است که اگر ایرانیها برای بازگشت به برجام جدی نباشند، ایالات متحده گزینههایی دارد و این هزینههایی جدی در پی خواهد داشت».
اینهورن گفت که نحوه واکنش پکن، که روابطش با واشنگتن تحتالشعاع مسائل مختلف از حقوق بشر تا دریای چین جنوبی است، ممکن است به این بستگی داشته باشد که کدام یک از طرفین -ایران یا ایالات متحده- را به خاطر بن بست ایجاد شده در مذاکرات مقصر میداند.
آیا عراقچی در تیم رئیسی حضور دارد؟
به ادعای رویترز یک مقام ایرانی گفت که تصمیم درباره زمانی که مذاکرات از سر گرفته شود، به عهده رهبر عالی ایران است. وی همچنین گفت که مشخص نیست که آیا عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران، همچنان باقی خواهد ماند یا خیر.
این مقام که نخواست نامش فاش شود گفت: «باید منتظر بمانیم تا رئیسجمهوری جدید تصمیم بگیرد که آیا او میخواهد تیم هستهای را تغییر دهد یا خیر».
وی افزود: «به نظر میرسد دکتر عراقچی حداقل در دوره تحویل مذاکرات تغییر نخواهد کرد».
خواستههای جدید تیم رئیسی
یک مقام دیگر ایرانی نیز گفت رئیسی و تیم هستهای او اصرار دارند که کار را از ابتدا شروع کنند و حاضر نیستند مذاکراتی را که در ۲۰ ژوئن به پایان رسید، از سر بگیرند.
وی گفت: «آنها شرایط و ضوابط خاص خود را میخواهند و خواستههای بیشتری مانند تداوم غنیسازی ۶۰ درصدی یا حفظ زنجیره سانتریفیوژهای پیشرفته دارند که طرف غربی اصرار دارد که از بین بروند».
عدم اطمینان، ایالات متحده را مجبور به بررسی رویکردهای جدید میکند، حتی اگر مقامات آمریکایی و اروپایی گفته باشند اینها گزینههای خوبی در راستای کمک به احیای برجام نیستند.
یک مقام آمریکایی با بیان اینکه از پیشبینی زمان هرگونه تصمیمگیری خودداری میکند، افزود: «اگر ما به این نتیجه برسیم که مذاکرات به لحاظ زمانی طولانی شده است و چشمانداز اینکه با آنها به نتیجه مثبت برسیم نیز وجود ندارد، مطمئناً باید نگاهی تازه به اجرای تحریمها داشته باشیم و از جمله در مورد نهادهای چینی که نفت ایران را خریداری میکردهاند، بازنگری کنیم».
وی گفت: «البته این امری سیاه و سفید نیست… ما این طرح را بر اساس زمانی که برای بازگشت ایران طول میکشد و نیز با توجه به موضعی که در هر ۲ صورت بازگشت و عدم بازگشت میگیرند، خواهیم ساخت».
نقش برجسته CCPC در تجارت نفت تحریمی ایران و ونزوئلا
رویترز همچنین در گزارشی اختصاصیدرباره نحوه تجارت نفتی ایران و چین در سایه تحریمهای آمریکا پرداخت ونوشت که شرکت تدارکات چینی CCPC به عنوان یک بازیگر اصلی در عرضه نفت تحریم شده از ایران و ونزوئلا ظاهر شده است.
رویترز نوشت: هفت منبع آگاه از معاملات به رویترز گفتهاند که شرکت تدارکاتی چینی China Concord Petroleum Co (معروف به CCPC) به عنوان یکی از بازیگران اصلی تامین نفت تحریم شده از ایران و ونزوئلا ظهور کرده است، حتی علیرغم اینکه دو سال پیش به دلیل استفاده از نفت خام ایران توسط واشنگتن در لیست سیاه قرار گرفت.
پیش از این نقش برجسته شرکت CCPC و گسترش آن در تجارت با ونزوئلا، گزارش نشده بود، زیرا به گفته تحلیلگران، این امر، محدودیتهای سیستم تحریمهای واشنگتن را برجسته میکند.