شنیده‌ها حاکی از آن است که دو کشور چین و روسیه، در تلاش برای ایجاد یک نظم جدید در آسیای مرکزی هستند.
به گزارش ایران‌جین‌ترید، به نقل از ایرنا، وانگ یی، وزیر خارجه چین طی نشستی با وزرای کشورهای آسیای میانه، به متمرکز شدن بر روی مسئله ؤئوپلتیک یا جغرافیای سیاسی منطقه شده است. این نشست که در شهر « شیان » چین برگزار شده، دومین جلسه‌‌ای است که در این خصوص شکل گرفته است. بررسی موضوع ناامنی افغانستان در حوزه آسیای میانه در پی خروج نیروهای آمریکایی، مسئله مهم دیگری بود که به آن پرداخته شد. با برگزاری این نشست، چین خیال خود را از بابت منافع اقتصادی و سیاسی روسیه تا حدودی راحت کرده است.
با این حال بزرگترین مساله در دورنمای ژئوپلتیک متغیر آسیای میانه مساله اقتصاد و تجارت است. چین در نشست شیان قول تعدادی از پروژه‌های جدید را داد و تعهد افزایش همکاری در کشاورزی ، بهداشت ، آموزش ، حمل و نقل و حتی باستان‌شناسی مطرح شد. مهمتر این که چین به قرقیزستان وعده داد تا برای کاهش بدهی کمک نماید و همچنین از این کشور خواست تا خط آهن پیوند دهنده چین به ازبکستان را تایید نماید. تاخیر این پروژه تا حدی به علت مشکلات سیاسی در قرقیزستان بوده اما روسیه نیز تا حدی مسئول این امر بوده است زیرا بیم دارد که این کریدور بخش زیادی از محموله‌های باری را از مسیر این کشور منحرف کند. با این حال مسیر مشخص است: هر توافق اقتصادی موجب اتحاد نزدیک‌تر منطقه با چین خواهد شد.
جغرافیای سیاسی در آسیای میانه
این تحولات بطور طبیعی تاثیراتی بر روسیه دارند ؛ کشوری که بطور سنتی میانجی قدرت در آسیای میانه بوده است. این کشور توانایی‌های نظامی قابل ملاحظه‌ای در منطقه از طریق پایگاه‌های نظامی در تاجیکستان و قرقیزستان و همکاری نظامی با سایر کشورهای منطقه دارد. روسیه همچنین یک بازیگر مهم اقتصادی است و از شریکان تجاری مهم کشورهای منطقه محسوب می‌شود. روسیه همچنین ابتکارهای مشترک امنیتی و اقتصادی در منطقه دارد همانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان امنیت جمعی . و دست آخر اینکه روسیه از لحاظ فرهنگی به منطقه نزدیک است و زبان روسی در این منطقه زبان رسمی است.
چین تمام حوزه‌های نفوذ روسیه را هدف قرار داده است و جای تعجب خواهد بود اگر این تحولات موجب رنجشی نشوند. روایتی در غرب درباره رویارویی ژئوپلتیک در آسیای میانه بین دو کشور چین و روسیه وجود دارد.
اما واقعیت ممکن است پیچیده‌تر از این باشد و این تحلیل بیشتر بیان آرزوها باشد. برای درک ماهیت رقابت چین و روسیه در آسیای مرکزی باید تغییرات در نظم جهانی را مورد توجه قرار دهیم و اینکه قدرت‌های غیر لیبرال چه هدف‌هایی برای دستیابی دارند. یکی از مشخصه‌های نظم پسا لیبرال ، منطقه‌ای شدن شدید حوزه های حساس ژئوپلتیک است. قدرت‌های بزرگ همسایه این منطقه درصدد حذف و کنار گذاشتن قدرت‌های ثالث هستند. روسیه این سیاست را با موفقیت در قفقاز جنوبی دنبال می‌کند و از طریق همکاری با ترکیه و تاحدی هم ایران درصدد کنار گذاشتن غرب است.
ظاهر قضایا ممکن است فریب‌دهنده باشند. روسیه و چین رقیب هستند اما بعید است که دشمن هم بشوند. غرب باید در برخی عوامل اساسی تفکر خود درباره مشارکت چین و روسیه در آسیای میانه بازنگری نماید .
تعامل (غرب) با آسیای میانه قطعا می‌تواند کمک کند و غیبت در آسیای میانه صرفا این منطقه را تقدیم این ۲ قدرت خواهد کرد. این منطقه نیازمند توازن مجدد و فضای بیشتری برای مانور است. هر دو کشور روسیه و چین در آسیا ترس دارند . موضع غرب مهم است و باید راهبردی منسجمی برای تعامل سیاسی با منطقه ایجاد نماید یا اینکه از این منطقه کنار گذاشته خواهد شد.
انتهای پیام
